Իրանական ռազմական դիվերսիֆիկացիա հայկական սահմանին

Հետևելով տարածաշրջանային վերջին զարգացումներին, ակնհայտորեն հասկանալի է դառնում, որ այսօր Իրանը շարունակում է մեծացնել իր զինուժի և սպառազինության ծավալը հյուսիսային սահմանին՝ Արցախին ու Ադրբեջանին հարող սահմանագոտում: Իրանը այդ հատվածում տեղակայում է հարձակողական ստորաբաժանումներ, զրահատեխնիկա և ՀՕՊ համակարգեր:

Ավելի վաղ տարածված տեղեկությունները հայտնում էին, որ կուտակումն իրականացվում է նաև Նախիջևանի սահմանի հատվածում:

Տեղի ունեցող տենդենցի հետ կապված մեկ նպատակ արդեն իսկ հայտարարվել է, ըստ որի՝ Իրանը թույլ չի տա աշխարհաքաղաքական սահմանների փոփոխություն, թերևս նկատի ունենալով Հայաստանի հետ սահմանը, եթե Թուրքիան փորձի կտրել հայ-իրանական կապն ու կապ ստեղծել Նախիջևանի և Ադրբեջանի միջև:

Մյուս կողմից, այդ սպառնալիքը գնահատել է նաև Երևանը և 1997 թ. պայմանագրի համաձայն՝ դիմել Ռուսաստանին: Ըստ այդմ՝ հյուսիսային սահմանին Թեհրանի սպառազինության ու զինուժի մեծ կուտակումն ունի թերևս մի շարք այլ պատճառներ: Հազիվ թե այդ շարքում լինի սեփական տարածքն , այսպես ասած, պատահական հրթիռներից պաշտպանելը: Համենայն դեպս, այդ ծավալի կուտակումը վկայում է, որ Իրանը պատրաստվում է հարվածի: Ըստ էության, այստեղ տրամաբանական հարցն այն է, թե այդ ամենն արվում է հարված ընդունելո՞ւ, թե՝ հասցնելու համար:

Փաստացի Թեհրանը հայտարարել է, որ չի հանդուրժի իր հյուսիսային սահմանին ահաբեկչական կուտակումներ: Չնայած այդ հայտարարությանը, դրանք կան և ավելանում են: Գործնականում գրեթե աներևակայելի է թվում, որ Թեհրանը հարված հասցնի Ադրբեջանի տարածքում գտնվող ահաբեկիչների, մյուս կողմից, սակայն, նշանակու՞մ է դա արդյոք, որ Իրանը համակերպվելու է իր հյուսիսային սահմանին դրանց գոյությանը:

Ի վերջո, կասկած չկա, որ Թուրքիան ավելացնելու է դրանց ծավալը, ընդ որում ոչ միայն ռազմական անմիջական խնդիրների համար: Անկարան հնարավոր է` փորձելու է շիա Ադրբեջանում ձևավորել սուննի որոշակի ռազմականացված ներկայություն, նաև Իրանի ազդեցությունը չեզոքացնելու համար:

Անի Ավագյան

Pressmedia.am