Հայաստանի Հանրապետության տարածքին հարվածելը պարտադրում է Ռուսաստանին կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել
ՎերլուծությունPressmedia.am կայքի զրուցակիցը քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանն է։
— Պարոն Համբարյան, ըստ էության, այս վերջին օրերի ընթացքում հակառակորդը որևէ կերպ հումանիտար հրադադարի չգնաց և նույն կերպ շարունակում է ագրեսիան, թեև Շոյգուն էլ միջամտեց։ Ինչո՞վ եք սա պայմանավորում։
— Ինչ որ անհամաձայնություններ կան, որով որ պայմանավորված է, և եթե ուշադիր ուսումնասիրենք, ապա կտեսնենք, որ Ռուսաստանն էլ այդքան շահագրգռված չէ, և ինչպես ասում են «ծանր չի տանում» այն, որ այդ հումանիտար դադարը չի պահպանվում, ինչը շատ տարօրինակ է։ Սա մեխանիկորեն հարված է նաև Ռուսաստանի իմիջին, քանի որ Ռուսաստանը հանդիսանում է միջնորդ և ՄԻՆՍԿԻ խմբի համանախագահ երկրներից մեկն է, և այստեղ, կարծում եմ, ինչ-որ անդրկուլիսյան բանակցություններ են ընթանում, որի մասին մենք տեղյակ չենք։
— Երեկ Կրեմլից հաղորդվեց, որ ուսումնասիրում են երեկ ՀՀ տարածքի վրա Ադրբեջանի կողմից իրականացված հարվածի հանգամանքները։ Ըստ ձեզ, այս հաղորդագրությանը հստակ գնահատականներ կհաջորդե՞ն։
— Սա էլ է շատ տարօրինակ, որ մինչև հիմա ուսումնասիրում են, այն դեպքում, որ դրա ուսումնասիրության համար այդքան էլ երկար ժամանակ պետք չէր։ Քանի որ չեմ կարծում, որ ռուսական կողմը կասկածում է, նախ որ մենք կեղծել ենք այդ տվյալները, և երկրորդ, որ մենք նրանց սուտ տեղեկություն կտրամադրենք։ Եվ հետո, իրենք իրենց համապատասխան համակարգերով էլ կարող են շատ ավելի լավ ճշտել, թե որտեղից է Հայաստանի Հանրապետության տարածքին հարված հասցվել։ Բացի այդ, նաև Կրեմլյան հայտնի բարձրախոսներից մեկը՝ Վլադիմիր Սալավյովը շատ պարզ ասաց, որ սա ադրբեջանցիների կողմից ուղղակիորեն հարված է Ռուսաստանի դեմքին։ Հիմա սպասենք, տեսնենք թե ինչ արձագանքներ կլինեն։ Ամեն դեպքում, այստեղ խնդիրը հետևյալն է, որ մեր իշխանություններն էլ այդքան շատ չեն բարձրաձայնում այդ հարցը և Ռուսաստանի ուսումնասիրությունից այն կողմ մենք այլ լրատվություն չունենք։ Հայաստանի Հանրապետության տարածքին հարվածելը պարտադրում է Ռուսաստանին կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել մեզ վրա հարձակվողի՝ Ադրբեջանի դեմ։ Հիմա սպասենք, թե Մոսկվան ինչ քայլեր կձեռնարկի։ Արցախի հետ կապված մենք Ռուսաստանին և ՀԱՊԿ-ին որևէ պահանջ ներկայացնել չենք կարող, բայց երբ որ հարված է հասցվում ՀՀ տարածքին, ապա այստեղ, եթե ՀԱՊԿ-ում սպասելու են մեր կողմից դիմելուն, ապա Ռուսաստանը ի պաշտոնե պարտավոր է շատ արագ արձագանքել։
—Եթե անդրադառնանք Միջազգային հանրության պահվածքին, ապա , ըստ ձեզ, ինչո՞ւ են մեծ մասամբ չեզոք դիրք գրավել։ Կարծես միայն հայտարարություններով ու կոչերով են բավարարվում։
— Նորմալ է, և ես շատ զարմացած եմ, որ ինչ-որ մեկը այլ արձագանք էր սպասում։ Այդ նույն միջազգային հանրությունը լռեց նաև 1915 թվականին, երբ որ 1,5 մլն մարդու կոտորեցին իրենց պատմական հայրենիքում, իսկ 2,5 մլն-ի էլ դուրս շպրտեցին իրենց տներից։ Հիմա այդ նույն միջազգային հանրությունից ի՞նչ եք սպասում, ի՞նչ պետք է արձագանքի Արցախում տեղի ունեցող գործողությունների վերաբերյալ, որը նախ իրենց համար շատ փոքր խնդիր է, և հետո, Ադրբեջանում այդ նույն միջազգային հանրության շատ կարևոր ֆակտորներ ունեն իրենց շահերը, այսինքն իրենց նավթի և գազի արտահանումից իրենք միլիարդավոր դոլլարներ են աշխատում, և հիմա ինչ-որ մեկը ակնկալում է, որ այդ միջազգային հանրությունը պետք է արձագանքի։ Կամ կարծում եք, որ այդ միջազգային հանրությունը չգիտի, թե այդ ահաբեկչական խմբերի հետևում ովքեր են կանգնած։ Հենց այդ նույն միջազգային հանրությունն է կանգնած։ Այդ նույն միջազգային հանրությունը և ԱՄՆ-ն, կարծում եք, չգիտեն թե, Աֆղանստանի օդանավակայանից, որը հենց վերահսկվում է ԱՄՆ-ի կողմից, նույն Բաղրան, նույն Ղանդահարի օդանավակայանը, որտեղից ամեն օր կամ երկու օրը մեկ դեպի ադրբեջանական օդանավակայաններ թռիչքներ են իրականացվում բեռնատար ինքնաթիռներով։ Կամ նույն Իսրայելի տարածքից Ադրբեջանի նախագահին պատկանող բեռնատար ավիաընկերության կողմից տասնյակ չվերթներ են իրականացվում, ինչ բեռներ են տեղափոխվում Ադրբեջան։ Իրենք դա շատ լավ գիտեն և իրենք շահագրգռված են։ Եվ շատ սխալ է այն տեսակետը, որ մենք ինչ որ արձագանք պետք է սպասենք այդ միջազգային հանրությունից։
— Ինչ եք կարծում, ստեղծված իրավիճակում ի՞նչ է սպասվում, ո՞րը կարող էր լինել վերջը։ Շատերի կարծիքով՝ Ադրբեջանն ունի ներքին խնդիրներ, և այսպես չի կարող երկար շարունակել։
— Եկեք ճիշտը խոսենք, այսօր ոչ միայն Ադրբեջանը ունի ներքին խնդիրներ, քանի որ այնպես չի, որ մեր հնարավորությունները անսպառ են թե մարդկային, թե ռազմական առումով։ Այստեղ խնդիրը հետևյալն է. մենք պետք է օգտագործենք մեր բոլոր հնարավորությունները Ադրբեջանը ներսից թուլացնելու համար, և հետո, մենք պետք է օգտագործենք մեր բոլոր հնարավորությունները մեր ռազմավարական գործընկերոջ հետ հարաբերությունները շատ արագ կարգավորելու և մեր ներքին ռեսուրսները մոբիլիզացնելու, միավորվելու և Ադրբեջանին հուժկու հարված հասցնելու համար։
Անի Ավագյան