Ներհայաստանյան «պատային» իրավիճակ
Վերլուծություն
Հետևելով ներհայաստանյան իրադարձությունների ընթացքին՝ պարզ է դառնում հետևյալը․ ներկայումս Հայաստանում չկա ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու քաղաքական որևէ սցենարի սոցիալական, հանրային բազա, որի վրա կարող էր դիտարկվել այդ սցենարի առաջխաղացման հավանականությունը: Միևնույն ժամանակ, անկասկած է մի բան, որ որևէ սցենար չի կարող առաջխաղացում ունենալ՝ չունենալով հանրային վստահություն: Եվ այն, որ «մրցակից» մյուս սցենարներն էլ են զուրկ այդ մրցակցությունից, չի կարող լինել հնարավորություն:
Հայաստանում որևէ հանգուցալուծում կարող է տեղի ունենալ միայն հանրային լեգիտիմություն ունենալու պարագայում: Ըստ էության՝ դա չի նշանակում, որ բացառվում են ոչ լեգիտիմ զարգացումները: Ի վերջո, մենք ապրում ենք բարդ և հակասական ոչ միայն ներքին, այլև տարածաշրջանային ու աշխարհաքաղաքական ռազմաքաղաքական պայմաններում, որոնց առավելագույն բնորոշ հատկանիշը անկանխատեսելիությունն է: Բայց, եթե մենք խոսում ենք որևէ հանգուցալուծման մասին՝ լինի դա Նիկոլ Փաշինյանի և կառավարության հեռանալով, ժամանակավոր կառավարության ձևավորումով, թե անմիջապես արտահերթ ընտրությամբ, ապա հանգուցալուծում ասվածը դրական իմաստ և վեկտոր կարող է պարունակել բացառապես հանրային շոշափելի լեգիտիմության պայմաններում:
Չլինի լեգիտիմություն, Հայաստանը մի անկանխատեսելի, անորոշ և լարված իրավիճակից կտեղափոխվի մեկ այլ լարված և անորոշ փուլ: Այդ անցման շրջանում էլ թե՛ Հայաստանի ներսի, թե՛ արտաքին որոշակի ուժեր գուցե կլուծեն իրենց համար կարևոր հարցեր, ինչը, սակայն, ոչ միայն կապ չի ունենա հասարակության և պետության հետ, այլ կլինի ուղիղ հակասության մեջ: Հակասության մեջ, եթե ոչ անգամ բովանդակությամբ, ապա ձևով` ինքնին:
Վերջին հաշվով, ցավագին ու անգամ ողբերգական այս պարտությունը, լինելով առաջին և գլխավոր հերթին գործող իշխանության պատասխանատվության դաշտում՝ դա առնվազն աքսիոմատիկ է, միևնույն ժամանակ նաև մեր հետանկախական և հետհաղթանակային շրջանի պատասխանատվության հարցն է, անարդյունավետության, Հայաստանի համեմատական առավելությունները մսխելու հարցը: Եվ այստեղ խնդիրների, համակարգային շեղումների արմատը թերևս այն է, երբ կոտրվեց Հայաստանում քաղաքական իշխանության ձևավորման հանրային կամքը՝ առաջին իսկ փորձից:
Հայաստանում հանրությանը զրկելով իշխանության հենարան լինելու հնարավորությունից, վերնախավերն իրենք իրենց զրկեցին դիմադրունակությունից, այդ թվում՝ արտաքին և անվտանգային: Փաստացի լեգիտիմության փոխարեն օժտվեցին խոցելիությամբ, ամբողջապես արտաքին միջավայրերից կախվածությամբ: Այդ իսկ պատճառով, երբ արտաքին միջավայրը բարենպաստ էր, բարվոք էր նաև Հայաստանի վիճակը, երբ արտաքին միջավայրը դարձավ անբարենպաստ` Հայաստանը կանգնեց լրջագույն խնդիրների առաջ:
Անի Ավագյան
1
2
3
4
5
1
1
2
3
5
