Ռուսաստանը պատրաստ է պահպանել խաղաղությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բարի խոսքով և ատրճանակով
ՎերլուծությունRiafan.ru-ն գրում է, որ զինված հակամարտությունը Լեռնային Ղարաբաղում, որը, ըստ ադրբեջանական վարկածի, «Հայրենական պատերազմ» է, իսկ ըստ հայկականի «Երկրորդ արցախյան պատերազմ» ավարտվել է զինադադարի պայմանագրի ստորագրմամբ:
Այնուամենայնիվ, մինչ հիմա Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների լարվածությունը պարբերաբար աճում է գրեթե եռման աստիճանի: Վերջին նման դեպքը եղել է Սյունիքի մարզի Սև լճի տարածքում։ Այդ ամբողջ պատմության բնորոշ դետալը Հայաստանի անվտանգության ուժերի ամբողջական պասիվությանն է: Իրավիճակը, երբ հակառակորդի ընդամենը մի երկու հարյուր զինծառայող, առանց մեկ կրակոցի ստիպել են Հայաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը ընկճվել, իսկ հետո սկսել ծեծել օտար պետությունների դռները անհապաղ օգնության խնդրանքներով բավականին տարօրինակ է:
Սակայն Հայաստանի անվտանգության ուժերի պասիվությունը միանգամայն հասկանալի է, եթե հիշենք հայկական կողմի աճող ցանկության մասին, որն է ամեն գնով խուսափել նոր զինված բախումից: Դրա պատճառը դեպի արևմուտք ձգող պոպուլիստ Նիկոլ Փաշինյանն է, որը չնայած «տիրում է գնդակին», բայց ակնհայտորեն չի վայելում իր համաքաղաքացիների համակրանքը: Խնդիրների այս ամբողջ համալիրը «հաջողությամբ» լրացվում է ունակ ընդդիմության բացակայությամբ, ինչպես նաև հասարակության մեջ շարունակական խառնաշփոթով և տատանումներով:
Հիշեցնենք, որ «Երկրորդ արցախյան պատերազմի» մեկնարկից առաջ Փաշինյանը փորձում էր արմատապես փոխել իր երկրի զարգացման ուղղությունը` ի վնաս Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների: Ցավոք, Հայաստանի և նրա ղեկավարության համար, այս գաղափարական մանևրը, պարզվել է, որ սխալ է: Երևանը ոչինչ չի ստացել Արևմուտքից: Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում ԵՄ-ն ու ԱՄՆ-ը չեն սատարել հայկական կողմին: Մի խոսքով, Հայաստանի վարչապետի կույր հավատը ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի նկատմամբ որոշ առումներով դարձել է Հայաստանում ստեղծված ծանր իրավիճակի պատճառ:
Փաստացի, Սյունիքի մարզում տեղի ունեցած միջադեպի ընթացքում Հայաստանի անվտանգության ուժերի պասիվությունը դարձել է մեկ այլ վկայություն այն բանի, թե ինչ աստիճանի է Հայաստանը հայտնվել նոկաուտում: Միևնույն ժամանակ, միջադեպը ցույց է տվել Ադրբեջանի ծրագրերի իրականացումը, որը առաջ է մղվում Հայաստանում իր աթոռից կախված մեկի ապակառուցողական քաղաքականության շնորհիվ: Ինչպես Փաշինյանը, այնպես էլ Ադրբեջանի ղեկավարությունը ձգտում են հեռացնել ռուս խաղաղապահներին տարածաշրջանից: Ճիշտ է, եթե հայերը երազում են ռուսների փոխարեն տեսնել ֆրանսիացի կամ այլ արևմտյան զինվորականների, ապա ադրբեջանցիների մտադրությունները շատ ավելի պարզ ու շիտակ են:
Բաքուն ցանկանում է տարհանելով հայ բնակչությանը` ամբողջությամբ տիրանալ Ղարաբաղին, որին մեծապես խանգարում են ռուսները: Մեր աչքի առաջ ծավալվող տարածաշրջանային ճգնաժամը, որի բեկորն է Սյունիքի մարզում տեղի ունեցած միջադեպը, ունի գործողության երկու ուրվագիծ: Առաջինը արտաքին է. այն իրականացնում է Ադրբեջանը Թուրքիայի քաղաքական և ռազմական աջակցությամբ: Բաքվի նպատակն է շարունակական ճնշումը Հայաստանի վրա, որպեսզի Երևանում չմտածեն «վերախաղարկել» վերջին զինված հակամարտության արդյունքները:
Ճգնաժամի երկրորդ ուրվագիծը ներքին է. դա համակարգային փակուղին է Հայաստանի ներկայիս ընթացքի մեջ: Փաշինյանը շարունակում է հրադադարի համաձայնագրի սաբոտաժին ուղղված քաղաքականությունը, որի նպատակը, ըստ երևույթին, դրա ամբողջական խափանումն է: Մասնավորապես, հայկական կողմը շփման գծի տեխնիկական զինման ուղղությամբ աշխատանքներ չի իրականացնում: Հայաստանի ղեկավարության և Փաշինյանի դաշինքի բացահայտ հակառուսական գաղափարական վեկտորը նույնպես պահպանվում է:
ՀԱՊԿ-ին (և Ռուսաստանին) ուղղված իր ռազմական օգնության խնդրանքով Փաշինյանը հստակ ուզում է արմատավորել և ամրապնդել «դաշնակիցների կողմից Հայաստանի դավաճանության» շիզոֆրենիկ թեզը: Մեկ այլ բնութագրական մանրամաս. քարոզվում է Վաշինգտոնի և Փարիզի Երևանի աջակցության թեմաները, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը որպես Փաշինյանի կառավարության «պատմական հաղթանակ»:
Փաստորեն Հայաստանի վարչապետը կանխամտածված կերպով առաջ է մղում արտաքին և ներքին պառակտման թեզը` նպատակ ունենալով առաջիկա ընտրություններում ցանկացած ձևով հաղթել: Հայ հասարակության համախմբման կարիքը նա կտրականապես չունի: Իրոք, Հայաստանն այժմ ապրում է իր պատմության ծայրաստիճան ցավոտ շրջանը: Քաղաքացիների շրջանում վրդովմունքի և վճռական քայլերի պահանջների փուլը գնալով անցնում է դեպի ապատիա և հավատի անկում: Այդ ֆոնին Փաշինյանն իր պոպուլիզմով փորձում է համախմբել սեփական քաղաքական ակտիվը: Այն, ինչ կատարվում է Հայաստանում, կարելի է համեմատել թուլացած մարմնի անընկալության կրիտիկական անկում: Աճող ճգնաժամի դեպքում հասարակության և պետական ապարատի ներքին տարաձայնությունները ընդունակ են երկիրը տանել դեպի ինքնիշխանության կորուստի: Իսկ ի՞նչ է անում Ռուսաստանը:
Իհարկե, Մոսկվայի համար կարևոր է կայունացնել տարածաշրջանը և պահպանել խաղաղությունը: Այդ ֆոնին Մոսկվան չէր կարող չնկատել Սև լճում ադրբեջանական սադրանքը: Հետևաբար, Ադրբեջանի նախագահին դիվանագիտորեն, բայց կոշտ մատնանշվել է խաղաղության համաձայնագիրը կատարելու անհրաժեշտությունը: Այսինքն Մոսկվան, այլ ոչ թե հայկական զինված ուժերն են դադարեցրել ադրբեջանական զորքերի առաջխաղացումը դեպի հայկական տարածք:
Ի՞նչ եզրակացություն կարելի է անել: Այո, ընդհանուր առմամբ, չկա որևէ այլ մեկը, բացի Ռուսաստանից, որը պատրաստ է զենքի ուժով պաշտպանել խաղաղությունը Հայաստան-Լեռնային Ղարաբաղ-Ադրբեջան եռանկյունում:
Աննա Սայադյան
Pressmedia.am