Հրաժարում «կոնյակ»-ից 3 միլիոն եվրոյի դիմաց. Հայաստանը ընդունել է Եվրամիության առաջարկը
ՎերլուծությունBfm.ru-ը գրում է, որ Եվրամիությունը Հայաստանին 3 միլիոն եվրո կվճարի «կոնյակ» անունից հրաժարվելու համար, որին համաձայվել են երկրի իշխանությունները: Ի՞նչ է լինելու այժմ հայկական կոնյակի հետ, ինչպե՞ս է այն կոչվելու, և արդյո՞ք կպահպանվի արտադրանքի մրցունակությունը:
Հայաստանի կառավարությունը հավանություն է տվել ԵՄ-ի հետ ֆինանսական այն համաձայնագրին, որը նախատեսում է աստիճանական մերժման գործընթաց հայկական ալկոհոլային խմիչքների «կոնյակ» բառի համար: Հայաստանը պատրաստ է զոհաբերել: Իսկ ի՞նչ կա դրա տակ, ընդամնենը այն, որ դա ազգային գանձ է: Երկիրը պատրաստ է հայկական կոնյակը անվանել ոչ կոնյակ: Իսկ ի՞նչ անվանել՝ դեռ չի որոշվել: Եվրամիությունը առաջարկել է 3 միլիոն եվրո հայկական արտադրանքի համար «կոնյակի» աշխարհագրական նշման օգտագործումը սահուն և արդյունավետ դադարեցնելու համար:
Նույն գումարով ԵՄ-ն պատրաստ է օգնել ազգային խմիչքների արտադրողներին մրցունակ մնալ արտահանման շուկաներում: ԵՄ-ի հետ համատեղ ծրագիրը նախատեսում է նաև հայկական կոնյակի նոր անվանման մշակում, դրա գովազդում և շուկայավարում ներքին և արտաքին շուկաներում: Ամեն ինչ հանուն ԵՄ-ի հետ առևտրային գործընկերության ընդլայնման: Եվրոպացիները համար մի թե քի՞չ է նման զոհաբերությունը: Սա ֆինանսավորման միայն առաջին փուլն է, ավելին նախատեսվում է հետագայում:
Բացի այդ, ըստ Հայաստանի գինեգործների միության նախագահ Ավագ Հարությունյանի, տասը տարի է հատկացվում սպառողներին ծանոթ անունից հրաժարվելու ծրագրի իրականացման համար: «3 միլիոն եվրո ճանապարհային քարտեզի պատրաստման համար: 20 տարվա ընթացքում խոսվում է 20-25 միլիոնի մասին: Կառավարությունն ունի երկու ուղի: Առաջինն այն է, որ քո սեփական անունով հանդես գաս, բայց դա շատ դժվար է, քանի որ անունը պետք է արտացոլի ամբողջ հայկականը, բոլոր աշխարհագրական և պատմական առանձնահատկությունները:
Պետք է ընդունվի ընդհանուր անուն, որը կապված է Հայաստանի հետ, բայց դա չկա: Կամ բանակցությունների գործընթաց սկսվի ֆրանսիացիների հետ ԵՄ արտահանման ժամանակ «Արարատ» բառի օգտագործման կանոնները սահմանելու համար: Նույնիսկ Հայաստանում, ըստ այս պայմանագրի, մարդիկ իրավունք չունեն օգտագործել «կոնյակ» բառը»-նշել է նա: Հայ գինեգործների միությունն ասում է, որ որոշումը նրանց համար հեշտ չի եղել, բայց այս հարցը Դամոկլյան սրի պես կախված է նրանց վրա ավելի քան հարյուր տարի: Այն օրվանից, երբ Ռուսական կայսրությունը սկսել է հայկական (ապա՝ Շուստով) կոնյակ մատակարարել Եվրոպային, Ֆրանսիան պահանջել է փոխել անունը: Կոնյակը ֆրանսիական քաղաք է Նոր Ակվիտանիայի շրջանում և խմիչքը կարելի է պատրաստել միայն խաղողի այնտեղի տեղական տեսակներից: Ճիշտ այնպես, ինչպես շամպայնը:
Ցարական Ռուսաստանը դիմադրություն է ցույց տվել և, ըստ էության, չի ստորագրել աշխարհագրական անվանումների պաշտպանության վերաբերյալ համաձայնագրերը: Հետո Ֆրանսիան ճնշում է գործադրել ԽՍՀՄ-ի վրա, և երկիրը մասամբ զիջել է իր դիրքերը: Արտահանված հայկական կոնյակի պիտակը եղել է առանց վիճահարույց բառի՝ պարզապես «Արարատ»: Հակասությունների նոր ալիք սկսվել է ԽՍՀՄ փլուզումից և Եվրամիության կազմավորումից հետո: Հայաստանը ձեռք է բերել անկախություն, կրկին դեպի Ռուսաստան և ԱՊՀ երկրներ արտահանվող շշերի պիտակների վրա «կոնյակ» բառն է դրել: Միավորված Եվրոպան սկսել է հարցեր ուղղել նոր անկախ երկրին: Եվրամիությունը երկար ժամանակ համոզում էր Հայաստանին, որ կհասնի նրան, որ Ռուսաստանը նույնպես կդադարեցնի շշերի վրա օգտագործել ֆրանսիական քաղաքի աշխարհագրական անվանումը: Նա նաև սպառնացել էր պատժամիջոցներով, ներմուծման տուրքերի բարձրացմամբ: Հանրապետությունը որոշել է վերջ դնել կոնյակային վեճին և վաճառել ազգային ըմպելիքը առանց խոչընդոտների: Սա, իհարկե, նշանակում է, որ հետագայում «կոնյակ» բառը ընդհանրապես շշերի վրա չի լինի, բայց, մյուս կողմից, նման օրինակներն արդեն կան ռուսական խանութներում:
Ըստ Ռուսաստանի, սոմելյեների և փորձագետների միության նախագահ Արթուր Սարգսյանի՝ «Հասկանալի է, որ սպառողների մեծամասնությունը սովորել է «կոնյակ» բառին, և մենք ևս: Կարծում եմ, որ նոր անունն արդեն կհայտնվի 2021 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին: Ամեն ինչ սահուն կընթանա: Մենք երբեմն դրամատիզացնում ենք իրավիճակը: Այո, մարդիկ գիտեն, թե ինչ է հայկական կոնյակը, բայց հիմա կլինի հայկական կոնյակ կամ էլ ինչ որ այլ անունով բան, բայց դա չի նշանակում, որ որակը կվատանա: Միգուցե հայ արտադրողները փորձեն էլ ավելի լավ աշխատելլ: Հավատում եմ, որ դա կարող է անգամ օգտակար լինել»:
Ըստ հայ արտադրողների, եթե 100 տարի առաջ նրանք հրաժարվեին «կոնյակ» բառից, ինչպես մյուս երկրները, որոշումն այդքան ցավոտ չէր լինի: Բայց նրանք վստահ են, որ դա չի ազդի խմիչքի վաճառքի վրա: Ըստ շուկայի մասնագետների, հայկական ըմպելիքի ավելի լավ և ընդհանուր անուն չկա, քան «Արարատ»-ն է: Բայց խնդիրն այն է, որ ֆրանսիական Pernod Ricard ընկերությանն է պատկանում այդ ապրանքանիշը և Երևանի կոնյակի գործարանը: Հնարավո՞ր է համաձայնեցնել այդ ամենը նրա հետ, մեծ հարց է: Համենայն դեպս Հայաստանը պատրաստ է դա հասցեագրել ֆրանսիական պետությանը:
Անի Սիմոնյան
Pressmedia.am